Narodowe Czytanie 2024 – „KORDIAN”
27 września 2024 roku w Gminnej Bibliotece Publicznej w Batorzu odbyło się Narodowe Czytanie „Kordiana” Juliusza Słowackiego.
Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Andrzej Duda w swoim liście skierowanym do uczestników Narodowego Czytania pisze: „Sto dziewięćdziesiąt lat temu ukazał się „Kordian” Juliusza Słowackiego – arcydzieło polskiego romantyzmu, utwór mądry i poruszający, pełen artystycznych walorów i rozważań o najistotniejszych sprawach narodu. To dramat, który zagłębia się w polską duszę i polskość, odkrywający zarazem uniwersalną prawdę o świecie. Poeta nakreślił w nim sugestywną wizję historii, w której dobro walczy ze złem, a prawda z kłamstwem, ale na pierwszym planie umieścił polskiego patriotę – z jego tęsknotą za wolną ojczyzną, wyzwoloną spod rosyjskiego jarzma. Dlatego właśnie w tym roku chce państwa zaprosić do Narodowego Czytania „Kordiana”.
Dramat Juliusza Słowackiego, jednego z trzech wieszczy romantyzmu, pt. „Kordian” powstał przez rok – autor zaczął go pisać w marcu 1833 roku, a drukiem ukazał się także w marcu 1834 roku. Sztuka teatralna miała być pierwszą częścią trylogii. Jednak dwie następne części nie zostały napisane. Jego rywal Adam Mickiewicz po publikacji III cz. „Dziadów” święcił sukces i tryumf w Paryżu. Tego po debiucie paryskim Słowackiemu zabrakło. Rozgoryczony wyjeżdża z Paryża i udaje się do Genewy, gdzie zaczyna pisać właśnie „Kordiana”. Z listów poety dowiadujemy się, że wena pisarska przychodzi przeważnie w nocy. W dzień Słowacki chodzi na wycieczki w Alpy. Szwajcaria okazuje się inspirująca dla poety. Tytułowy bohater przechodzi wewnętrzna, emocjonalną, ideową i polityczną przemianę towarzyszącą dorastaniu z chłopca w młodzieńca. Kordian mierzy się z konsekwencjami dokonywanych wyborów. W akcie I Kordian jest piętnastolatkiem, który wobec bezsensu istnienia próbuje się zabić. Akt II wypełniają liczne podróże Kordiana po Europie, które przynoszą kolejne rozczarowania: w świecie rządzi pieniądz, miłość bezinteresowna nie istnieje, nawet papież żyje w świecie polityki. Te wszystkie wydarzenia sprawiają, że w Kordianie dokonuje się ostateczny przełom. Na szczycie góry Mont Blanc wygłasza swój monolog, w którym przywołuje narodowego bohatera Szwajcarów Arnolda Winkelrieda, który walczył o wolność przeciw Austriakom. Zginął wbijając sobie włócznie Austriaków we własną pieś. Jego bohaterska postawa podniosła na duchu żołnierzy. Przełamali szyki Austriaków i zwyciężyli. Kordian więc uważa, że Polska jak Winkelried powinna zaatakować wroga Rosję i mimo klęski umożliwić innym narodom pokonanie Rosji. Kordian chce złożyć siebie samego w ofierze. Chce zabić cara z rodziną, a potem ponieść straszne konsekwencje tej zbrodni. W III akcie Kordian planuje spisek przeciw carowi, ale własne lęki, strach i słabość uniemożliwiają mu wykonanie zadania. Zostaje on schwytany i skazany na śmierć.
Tegoroczne Narodowe Czytanie składało się z wybranych fragmentów utworu. Rozpoczęliśmy od monologu Kordiana z II aktu. Jest to jedna z najznakomitszych scen w polskiej literaturze. Monolog ten jest określany improwizacją. Przypomina on bowiem Wielką Improwizację znaną z III cz. Dziadów Mickiewicza. Monolog Kordiana na szczycie Mont Blanc stanowi moment kulminacyjny całego dramatu.
W postać Kordiana wcieliła się pani dyrektor ZSP w Batorzu Elżbieta Wójcik. Rolę Cara czytał pan Wójt Krzysztof Baran, Wielkiego Księcia – pani skarbnik Barbara Ciołek, żołnierza – pan Stanisław Siembida, który należy do Grupy rekonstrukcyjno-Historycznej im. płk Tadeusza Zieleniewskiego, prezesa – polonistka z ZSP w Batorzu pani Ewa Puchala, księdza – wicedyrektor ZSP w Batorzu pan Łukasz Zyśko, starca – pani dyrektor SP w Błażku Monika Studzińska, imaginacji – pani kierownik OPS w Batorzu Katarzyna Kot, strachu – pani dyrektor Banku Spółdzielczego Ziemi Kraśnickiej w Batorzu Irmina Gładysz, diabła oraz doktora – dyrektor GOK w Batorzu pan Jarosław Kowalski, chmury – bibliotekarka z Biblioteki Szkolnej pani Marta Ptaszek, garbatego i dozorcy – instruktorka śpiewu i tańca w GOK w Batorzu pani Karolina Kozik, szyldwacha – bibliotekarka GBP w Batorzu pani Anna Bartnik, sługi Grzegorza – instruktor GOK w Batorzu pan Karol Żyłka. W postaci z ludu wcielili się uczniowie z kl. 8 ZSP w Batorzu: Adam Iskra, Krzysztof Twarogowski, Paweł Serwatka, Oliwier Szostek.
Serdecznie dziękujemy wszystkim za obecność i włączenie się w przygotowanie i organizację tego spotkania!!!
