Muzeum
Pierwszą izbę pamięci urządzono w szkole pod koniec lat sześćdziesiątych staraniem ówczesnego dyrektora placówki – Zdzisława Latosa. Pracując od 1951 roku w środowisku wiejskim, jako uważany i wnikliwy obserwator, widział zachodzące w szybkim tempie zmiany w różnych dziedzinach codziennego życia. Wraz z przebudową wsi z drewnianej na murowaną ulegało zniszczeniu wiele przedmiotów i sprzętów codziennego użytku.
Postanowiłem – wspomina Zdzisław Latos – to co się jeszcze da, uratować i ocalić od zniszczenia. Na zebraniach wiejskich i rodzicielskich, apelach szkolnych i godzinach wychowawczych wielokrotnie mówiłem o kulturze ludowej, kulturze materialnej, dziedzictwie przodków i konieczności zgromadzenia tego co jeszcze pozostało.
Po pięciu latach intensywnego zbierania eksponatów doszło do oficjalnego otwarcia Izby Pamięci . Odbyło się to w Batorzu 24 października 1969 roku, w czasie wyjazdowej sesji kraśnickiego Powiatowego Sejmiku Kultury. To pierwsze w powiecie kraśnickim szkolne muzeum odwiedzało wiele osób, szczególnie w okresie wakacyjnym. Istniało ono tak długo, jak długo jego twórca, Zdzisław Latos, pracował w Batorzu. Gdy przeniósł się do Urzędowa i zabrakło opiekuna szkolnego muzeum, znaczna część eksponatów została rozgrabiona, część przeniesiono do Stawiec i tym samym izba przestała istnieć.
Nie znikło jednak wśród mieszkańców Batorza poczucie silnych więzi emocjonalnych z przeszłością swojej „małej ojczyzny”. Władze gminne z wójtem Henrykiem Michałkiem, dyrektorem Gminnego Ośrodka Kultury Teresą Michałek i działaczami wsi, przy zaangażowaniu mieszkającego w Urzędowie Zdzisława Latosa, doprowadzili do powtórnego zgromadzenia zbiorów i ponownego (po 25 latach) utworzenia izby pamięci.
W trzech salach Gminnego Ośrodka Kultury, którym kieruje dyrektor Teresa Michałek, zostały zgromadzone zbiory przedmiotów świadczących o przeszłości i kulturze materialnej regionu. Otwarcie odbyło się 11 lipca 1999 roku.
Symbolicznego przecięcia wstęgi dokonał ówczesny Starosta janowski, Tadeusz Flis. Podczas uroczystości Zdzisław Latos powiedział: „Chciałbym doczekać chwili, aby na dawnym budynku urzędu gminy zawieszono szyld z napisem: Muzeum Wiejskie w Batorzu i uczestniczyć w jego ponownym otwarciu”. I stało się…
Słowa te trafiły na podatny grunt, gdyż wśród aktywnie działających społeczników Batorza jest wielu byłych uczniów Zdzisława Latosa oraz wiele osób współdziałających z nim w latach poprzednich, a „zarażonych” bakcylem regionalizmu.
Staraniem wójta, Henryka Michałka, gmina otrzymała w 2006 roku dotacje z Unii Europejskiej na kapitalny remont budynku po dawnym urzędzie. Postanowiono tam ulokować muzeum wiejskie. Do pracy włączył się Zdzisław Latos, który przygotował scenariusz przyszłej ekspozycji.
W marcu 2007 roku, po oddaniu budynku do użytku, przystąpiono do urządzenia muzeum. Pod kierunkiem autora scenariusza głównymi realizatorami byli pracownicy Gminnego Ośrodka Kultury z dyrektor Teresą Michałek, pracownicy biblioteki z Henrykiem Kupczyńskim oraz pracownik gminy – Rafał Kędra.
Prace wspierał wójt Henryk Michałek. Przeniesiono eksponaty z dotychczasowych pomieszczeń GOK i wzbogacono je nowymi nabytkami pozyskanymi od ludności oraz Z. Latosa i doc. S. Cieślińskiego. Kilkumiesięczna praca tego zespołu zakończyła się pełnym sukcesem. Powstało w czterech salach muzeum wiejskie z prawdziwego zdarzenia, obrazujące historię, kulturę, tradycję i obyczaje społeczności Batorza i okolic. Oficjalne otwarcie odbyło się 14 września 2008 roku, tego dnia odbyło się także wmurowanie kamienia węgielnego w wówczas powstającej hali sportowej oraz otwarcie odnowionej i powiększonej sali widowiskowej w Gminnym Ośrodku Kultury.
Muzeum czynne w każdym dniu tygodnia po uprzednim zgłoszeniu telefonicznym. Nr tel. 661 974 822
Teresa Michałek Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Batorzu
